O nas

Wybory prezydenckie 9 sierpnia na Białorusi sprawiły, że wraz z narastającym oporem wobec autorytarnej władzy ujawniły się wolnościowe tendencje społeczeństwa obywatelskiego. Protesty, które trwają już 3 tygodnie, pokazały, że zmiany w tym kraju są konieczne i coraz bardziej wyczekiwane.  Postawa obywateli Białorusi, opór, protest i sprzeciw najpierw wobec wyników wyborów, które powszechnie uznano za sfałszowane, są dla obserwatorów sceny białoruskiej wielkim zaskoczeniem. Równocześnie należy podkreślić wręcz niewyobrażalną brutalność milicji, OMON-u i jednostek specjalnych. Bicie i represje zastosowano wobec tysięcy protestujących, areszty dotknęły zapewne już blisko dziesięciu tysięcy osób, a nie jest to koniec.

Mając na uwadze znaczenie, jakie dla Polski i całego regionu ma sytuacja na Białorusi, podejmujemy próbę zapewnienia stałej, szerokiej informacji o tamtejszej polityce, społeczeństwie, gospodarce. Studium Europy Wschodniej powołuje w tym celu portal by-ua-studium.pl, wokół którego planujemy skupić znakomitych, w większości młodych badaczy, analityków i publicystów, którzy codziennie dostarczać będą autoryzowane, sprawdzone informacje. Z ramienia Studium Europy Wschodniej portalem kierować będzie dr Anton Safullayeu. Powstanie tego projektu jest wynikiem współpracy podjętej przez Studium Europy Wschodniej z partnerami portalu: Inicjatywa Wolna Białoruś, Outriders Unblock, iSANS i  BIS – Biuletyn Informacyjny Studium.

Sytuacja na Białorusi jest niezwykle ważna dla Studium Europy Wschodniej. Dzięki realizowanemu przez Studium rządowemu „Programowi Stypendialnemu im. Konstantego Kalinowskiego”: KK-I (pełne studia dla studentów w różnych uczelniach w Polsce) i KK-II (jeden rok pobytu dla stażystów w Warszawie), przedstawiciele młodej białoruskiej inteligencji mają możliwość studiować w Polsce. Z powodu tegorocznych represji wobec demonstrujących, w Polsce powstał rządowy projekt pomocowy „Solidarni z Białorusią” i w związku z tym, także w ramach Programu Stypendialnego im. Konstantego Kalinowskiego uruchamiamy nabór do KK-III – „Solidarni.2020” (dla osób represjonowanych, pobitych, aresztowanych w czasie tegorocznych demonstracji).

Należy także zaznaczyć, że w ramach Studium Europy Wschodniej działa Centrum Studiów Białoruskich, które umożliwia kontynuowanie pracy naukowej białoruskim badaczom, wyrzuconym kilka lat temu z białoruskich uczelni, w większości z uniwersytetu grodzieńskiego. CSB to instytucja organizująca szereg konferencji oraz publikująca czasopismo naukowe „Rocznik Centrum Studiów Białoruskich”/„Hadawik Centra Bielaruskich Studyjau”.

Zarówno program KK – III „Solidarni 2020”, jak i portal „Białoruś 2020”, otrzymują oficjalną datę założycielską 31 sierpnia. Nie jest to data przypadkowa. W Polsce jest to rocznica podpisania Porozumień Sierpniowych po fali strajków przeciwko władzy komunistycznej w 1980 r. W tym roku, właśnie dzisiaj, przypada 40. rocznica tego wielkiego  dla Polaków aktu. W Polsce jest to dzień noszący oficjalną nazwę – „Dzień Solidarności i Wolności”.  Studium Europy Wschodniej, wybierając tę datę, chciałoby nie tylko realnie udzielić pomocy, ale również symbolicznie podkreślić fakt solidarności z naszymi sąsiadami, obywatelami Białorusi.

                                    Jan MALICKI